ارتباط بین آنتی بیوتیک ها و کم شنوایی و مشکلات تعادلی ، ما در این مقاله قصد داریم شما را با تاثیری که آنتی بیوتیک ها بر کم شنوایی و مشکلات تعادلی می گذارند آشنا کنیم.

ارتباط بین آنتی بیوتیکها و کم شنوایی و مشکلات تعادلی

تعدادی از آنتی بیوتیک ها که جهت درمان استفاده می شوند منجربه کم شنوایی و بیماری های تعادلی میگردد.

آنتی بیوتیک ها، که باعث ازبین رفتن عفونت های باکتریایی می گردند و از جمله داروهای مهم برای زنده ماندن فرد هستند. اما باید در نظر داشت که این داروها دارای عوارض جانبی نیز هستند.

آمینوگلیکوزیدها از جمله آنتی بیوتیک های بسیار قوی و مهم هستند ولی عوارض جانبی چون کم شنوایی، مشکلات تعادلی و وزوز را در پی دارند.

آمینوگلیکوزیدها :

آمینوگلیکوزیدها از دسته آنتی بیوتیک هایی هستند که تولید پروتیین در باکتری را کاهش می دهند. این موضوع باعث تضعیف میکروب شده و از شیوع عفونت جلوگیری به عمل می آورد و عفونت از بین میرود. آمینوگلیکوزیدها از داروهای بسیار قوی هستند که در مراقبت های ویژه برای درمان بیماری هایی چون مننژیت، عفونت های جدی تنفسی و سایر عفونت های تهدید کننده زندگی افراد استفاده می شود.

آمینو گلیکوزیدها تقریبا 60 سال پیش تولید و وارد عرصه دارویی همه کشورها شدند. اگر چه داروهای مشابه دیگر نیز تولید شده اما این دسته دارویی هنوز مورد استفاده قرار می گیرد زیرا که موثر، ارزان و دارای عمرطولانی در قفسه های دارویی می باشند.

از بین دسته آمینوگلیکوزیدها کدام آنتی بیوتیک ها باعث کم شنوایی می گردند ؟

تعدادی از آمینوگلیکوزیدها که قادر به آسیب به شنوایی هستند عبارتند از:

استرپتومایسین

نئومایسین

ونکومایسین

آمیکاسین 

جنتامایسین 

کانامایسین 

پارومومایسین 

توبرامایسین 

باید گفت با وجود قدرت این آنتی بیوتیک ها می بینیم که تعدادی از افراد دچار عارضه هایی می گردند از جمله آن ها صدمه به شنوایی است. در واقع این آنتی بیوتیک ها به سلول های حسی شنوایی در گوش داخلی آسیب رسانده و تحت عنوان داروهای اتوتوکسیک شناخته می شوند و باعث ایجاد کاهش شنوایی دایمی حسی - عصبی، سرگیجه و وزوز می شوند.

به علت عوارض جانبی وسیع آمینوگلیکوزیدها که نه تنها باعث کم شنوایی بلکه باعث آسیب کلیوی نیز می شوند، استفاده از این آنتی بیوتیک ها تنها به عفونت های کشنده که زندگی افراد را هدف قرار می دهند محدود شده اند. این داروها معمولا به صورت ویال و از طریق IV تزریق می گردند اما به صورت قرص یا فرمول های دیگر نیز ایجاد شده اند.

عوارض جانبی سمیت آمینوگلیکوزیدها در گوش داخلی را به انواع زیر میتوان تقسیم کرد :

- وستیبولوتوکسیک 

 آسیب به بخش های دهلیزی و تعادلی گوش داخلی که سرگیجه ، عدم تعادل و مشکلات مشابهی را منجر می شود.

- کوکلیوتوکسیک

آسیب به حلزون گوش یا سلول های حسی گوش که وظیفه دریافت صدا را دارند.

-کوکلیوتوکسیک و وستیبولوتوکسیک 

در برخی موارد هم ضایعه شنوایی را در پی دارد و هم ضایعه تعادلی

آمار جهانی اعلام کرده که 20 تا 60 درصد از بزرگسالانی که از آمینوگلیکوزید ها استفاده کرده اند مدلی از کم شنوایی را تجربه کرده اند که میتوان گفت از مدل خفیف تا عمیق، اما معمولا کاهش شنوایی در فرکانس های بالا اتفاق می افتد، ضمنا در دوزهای بالاتر مصرف، میتواند کاهش شنوایی به فرکانس های پایین نیز گسترش یابد و در صورت استمرار میتواند کاملا شنوایی را ازبین ببرند.

تحقیقات مشخص کرده که تعدادی از افراد از نظر ژنتیکی مستعد عوارض جانبی آمینوگلیکوزیدها هستند.

کاهش شنوایی یکی از عوارض نامطلوب این دسته از آنتی بیوتیک ها ست ولی غیرقابل اجتناب

مشکلاتی از قبیل کم شدن شنوایی و عارضه های تعادلی از عوارض غیرقابل انکار آمینوگلیکوزیدهاست ولی زمانی که پای حیات یک انسان در میان است دیگر به این موضوع توجهی نمی شود و تمام هدف، حفظ زندگی آن فرد است .

تیم تحقیقاتی دکتر پیتر استیگر ، استاد گوش، حلق و بینی، تاثیر آمینوگلیکوزیدها را روی موش ها مورد مطالعه قرار دادند و متوجه شدند که موش های دارای عفونت شدید نسبت به موش های سالم بیشتر در معرض خطر کاهش شنوایی قرار دارند، و میتوان این گونه گفت که التهاب ناشی از عفونت میزان جذب سمیت آمینوگلیکوزیدها را افزایش داده و باعث ازبین رفتن شنوایی میگردد.

بیشتر نوزادان در NICU آمینوگلیکوزید دریافت می کنند 

یکی از نگرانیها در بخش NICU استفاده نوزادان از این نوع آنتی بیوتیک است. حدود 80 درصد  نوزادانی که در NICU به دلیل مشکلات کلیه بستری میگردند آمینوگلیکوزید دریافت می کنند و این موضوع بدان معنی است که تعداد زیادی از نوزادان در معرض افت شنوایی قرار دارند ضمنا میزان کم شنوایی در نوزادانی که در NICU بستری می گردند نسبت به جمعیت کنترل درصد بالاتری هستند که این درصد حدود 2 تا 4 درصد است در حالی که درصد کودکانی که به دلایل مادرزادی دچار مشکل شنوایی می شوند حدود 0.1 تا 0.3 درصد است.

همه نوزادان در بدو تولد باید تحت بررسی شنوایی قرار گیرند ولی نوزادانی که از NICU مرخص میگردند حتمن باید بررسی گردند و تست های OAE و ABR را باید انجام دهند و سه ماه بعد هم مجدد باید این تست ها انجام گیرد .

درصورتی که به شنوایی خود یا اطرافیان مشکوک هستیم باید چکار کنیم؟

اگر شما اخیرا از داروهای آمینوگلیکوزید یا همان داروهای اتوتوکسیک استفاده کرده اید و احساس کم شنوایی دارید، منتظر نمانید و حتمن با شنوایی شناس خود مشورت کرده و تحت ادیومتری و تمپانومتری قرار گیرید تا سریعا اگر مشکلی هست پیگیری گردد زیرا که کم شنوایی عواقب زیادی را برای شما بهمراه دارد که علاوه بر خطر جسمی ، خطر روانی نیز درپی خواهد داشت.