مرکز شنوایی سنجی دولتی ، شنوایی یکی از ارگان های مهم حسی انسان به حساب می آید. برای اطمینان از سلامت گوش ها مانند ارگان های دیگر تست شنوایی سنجی انجام می شود. برای ارزیابی شنوایی باید به کلینیک شنوایی سنجی، درمانگاه ها یا مرکز شنوایی سنجی دولتی مراجعه نمود.

در این مراکز، توسط دستگاه های خاصی به نام ادیومتر میزان شنوایی ارزیابی می گردد. این کار توسط شنوایی شناس یا ادیولوژیست انجام می شود. در این مقاله به مرکز شنوایی سنجی دولتی می پردازیم. با ما همراه باشید. 

شنوایی سنجی چیست؟

به سنجش و ارزیابی میزان شنوایی هر انسانی شنوایی سنجی می گویند. به عبارت دیگر هرگاه بخواهیم قدرت شنوایی یک فرد و یا میزان کاهش و سنگینی گوش فردی را بسنجیم، باید شنوایی سنجی انجام دهیم. شنوایی سنجی یا ادیومتری نامی می باشد که به تست شنوایی داده می ‌شود‌.‌ تست شنوایی سنجی شامل آزمایشات و اندازه گیری‌ های مربوط به شنوایی است و امکان ارزیابی عملکرد شنوایی را فراهم می ‌کند‌. در این تست فرد با صداهایی با شدت های مختلف مورد آزمایش قرار می گیرد. به این صورت که از فرد خواسته می شود به محض اینکه صدایی شبیه بوق یا بیب را شنید، اعلام کند. در تست شنوایی سنجی معمولا از شدت های بالا شروع می شود و شدت تا زمانی کاهش پیدا می کند که فرد دیگر قادر نیست صدا را بشنود. حال بر اساس اینکه، چه میزان شدت صداهایی را شنیده، میزان کلی شنوایی فرد یا به اصطلاح نوار گوش فرد به دست آمده است.

انواع شنوایی سنجی

- شنوایی سنجی گفتار

شنوایی سنجی گفتار به آزمایشی که از صدای انسان به عنوان محرک استفاده می ‌کند‌‌،‌ می گویند. هنگام سنجش گفتار‌‌،‌ میکروفونی به فرد داده شده و از فرد خواسته می ‌شود کلماتی را که می ‌خوانند‌‌، تکرار کند‌. پس از توضیح تست‌‌،‌ آزمون شروع می ‌گردد‌.‌ نتایج شنوایی سنجی گفتار،‌ اطلاعات مهمی را در مورد تعیین نیاز به سمعک و میزان مفید بودن آن ارائه می ‌دهد‌. مقادیر مهمی که باید در مورد نوع و مدل سمعک‌،‌ ارزیابی شوند‌ شامل SRT، SDS، UCL و MCL می باشند که پس از تعیین نتایج ثبت شده و به رایانه منتقل می شوند.  

- SDS

برای آزمون SDS،‌ 25 کلمه تک هجا با اضافه کردن 25 تا 40 دسی ‌بل بالاتر از آستانه SRT فرد خوانده می ‌شود‌. تعداد کلماتی که او درست و نادرست پاسخ داده، شمارش می گردد. پاسخ ‌های صحیح در 4 درصد ضرب می ‌شوند و مقدار SDS تعیین می ‌شود‌.

- تمپانومتری

تمپانومتری، روشی برای ارزیابی گوش میانی می باشد که برای بررسی ضایعات و بیماری ‌های مورد استفاده قرار می گیرد. این تست بدون درد است‌.‌ مقدار فشار بین 50- و 50+ به عنوان مقدار طبیعی پذیرفته می‌ شود‌.‌ در حین آزمایش فشار گوش میانی وارد شده به کانال گوش خارجی با یک پروب اندازه گیری می‌ گردد‌‌ ،اندازه گیری‌ ها به طور جداگانه برای گوش راست و چپ انجام می‌ شوند و مقادیر ثبت می‌ گردند‌.‌ در طی آزمایش تمپانومتری،‌ در حالی که صدا به گوش ارسال می‌ شود‌‌،‌ فشار کانال شنوایی خارجی تغییر می ‌کند و تحرک پرده گوش مورد بررسی قرار می گیرد. در نتیجه‌‌،‌ یک نمودار فشار بدست می ‌آید.‌ نتیجه این آزمایش، اطلاعات مهمی در مورد سلامت، عملکرد پرده گوش و استخوان ‌های آن در اختیار افراد قرار می دهد.

علل کم شنوایی

به وجود آمدن کم شنوایی دلایل مختلفی دارد. اما شایع ترین علل آن را می توان نقص های هنگام تولد، صدمه به گوش، پارگی پرده گوش، بیماری های گوش داخلی و قرار گرفتن در معرض سر و صداهای بلند نام برد. همچنین عفونت مزمن گوش میانی و بیماری های ارثی مانند اتواسکلروز (در این بیماری رشد غیر طبیعی استخوانچه ها در گوش میانی رخ می دهد، به طوری که مانع از عملکرد صحیح گوش می ‌شود.) از علل شایع کم شنوایی هستند.

دلیل انجام شنوایی سنجی

تست شنوایی ‌سنجی برای اینکه مشخص شود چقدر خوب می ‌توانید بشنوید، انجام می شود. این تست ممکن است به عنوان بخشی از تست ‌های غربالگری شنوایی یا برای تعیین نوع و میزان کم شنوایی انجام گردد.

نحوه انجام تست شنوایی ‌سنجی

تست شنوایی‌ سنجی شامل شنوایی ‌سنجی تون خالص و گفتار می باشد. تست شنوایی‌ سنجی تون خالص، کمترین صدایی که شما در فرکانس‌ های مختلف می‌ شنوید را اندازه ‌گیری می‌ کند. این تست داخل اتاقک اکوستیک انجام می ‌شود. روی گوش‌ های شما هدفون قرار می‌ گیرد تا شما صداها را از طریق هدفون بشنوید. این تست با استفاده از دستگاه ادیومتر انجام می ‌گردد. ادیومتر دستگاهی می باشد که از طریق هدفون صداها را پخش می ‌کند. شنوایی‌ شناس صداهای متنوعی از جمله تن (صداهای دارای فرکانس پایین، میانی و بالا) و گفتار را در فاصله های مختلف در یک گوش پخش می‌ کند تا میزان شنوایی شما را تعیین نماید. شنوایی‌ شناس به شما آموزش می ‌دهد که هنگام شنیدن صدا، دکمه مخصوصی را فشار دهید یا دست خود را بالا بیاورید. با هر بار فشردن کلید، نتایج مربوط به میزان شنوایی شما بر روی برگه ادیوگرام ثبت می‌ شود. شنوایی سنج مسئولیت تفسیر ادیوگرام را بر عهده دارد.

تست گفتاری یکی دیگر از تست های شنوایی سنجی می باشد. در این تست، توانایی درک گفتار شما در سکوت و نویز ارزیابی می گردد. کلمات دوسیلابی و تک ‌سیلابی برای شما پخش می ‌شوند و از شما خواسته شده کلماتی را که می ‌شنوید تکرار کنید. توانایی درک گفتار می ‌تواند به تشخیص نوع کم شنوایی و انتخاب سمعک مناسب برای شما کمک نماید.

ممکن است برخی از شنوایی‌ شناسان از دیاپازون (tuning fork) هم استفاده کنند. شنوایی‌ شناس، دیاپازون را پشت گوش، روی استخوان ماستوئید قرار داده، یا از مرتعش‌ کننده استخوان استفاده می ‌کند. تا تعیین کند که چه‌ میزان ارتعاش از طریق استخوان به گوش داخلی شما منتقل می‌ شود. مرتعش ‌کننده استخوان وسیله‌ ایی مکانیکی می باشد که ارتعاشات شبیه به دیاپازون را منتقل می ‌کند. تست شنوایی‌ سنجی هیچ درد و ناراحتی ندارد و حدود 15 دقیقه طول می‌ کشد.

مرکز شنوایی سنجی دولتی

برای ارزیابی و تست شنوایی باید به مرکز شنوایی سنجی مراجعه نمود. این مراکز در بسیاری از بیمارستان های دولتی، درمانگاه های خصوصی و در اکثر کلینیک های شنوایی شناسی در سراسر کشور موجود می باشند. در مرکز شنوایی سنجی دولتی، متخصصین شنوایی شناس ها یا ادیولوژیست هایی مستقر هستند که برای این کار آموزش دیده اند. این افراد بر اساس سن و میزان همکاری افراد از آزمایش های مختلفی استفاده می کنند و بر اساس تمام مستندات و شواهدی آبجکتیو و فردی، میزان شنوایی هر فرد را مورد سنجش قرار می دهند. به برگه نتایج حاصل از تست شنوایی، ادیوگرام یا نوار گوش نیز می گویند.

دستگاه شنوایی سنجی

برای اینکه شنوایی هر فردی به دست آید از دستگاه های خاصی استفاده می شود. دستگاه شنوایی سنجی، به دستگاهی می گویند که توانایی تولید صداهای با شدت و فرکانس های مختلف را دارد. در انسان بر اساس فیزیولوژی شنوایی، توانایی شنیدن فرکانس های 20 هرتز تا 20 هزار هرتز وجود دارد. در دستگاه شنوایی سنجی که به صورت معمولی در کلینیک های مختلف برای آزمایش شنوایی به کار برده می شود، فرکانس های بین 250 تا نهایتا 12 هزار هرتز را می سنجد. دستگاه شنوایی سنجی انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربردهای متفاوتی به کار برده می شوند.

دکتر شنوایی سنجی

به فرد متخصصی که مدرک دکترای تخصصی رشته شنوایی شناسی را گرفته باشد، دکتر شنوایی سنجی می گویند. یکی از رشته های زیر مجموعه پزشکی که در مورد دستگاه شنوایی انسان تحقیق و بررسی می کند، شنوایی شناسی یا ادیولوژی نام دارد. این رشته در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی، دانشجو می پذیرد. دکتر شنوایی سنجی فردی می باشد که تمامی این مراحل را به پایان رسانده است. ارزیابی تخصصی شنوایی و درک گفتار، بررسی پارگی پرده تمپان یا پرده گوش، ارزیابی و توانبخشی سرگیجه، ساخت قالب های ضد آب و ضد صوت، تجویز سمعک و … بخشی از حیطه های کاری این متخصصین هستند.