بلاگ
اوتیت گوش خارجی: علائم، علل و روش‌های درمان
مقدمه
گوش انسان علاوه بر نقش حیاتی در شنوایی، با ساختاری ظریف و حساس طراحی شده است که هرگونه التهاب یا عفونت می‌تواند به شدت بر عملکرد و کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. یکی از شایع‌ترین بیماریهای گوش، اوتیت خارجی یا همان عفونت مجرای شنوایی خارجی است که در میان عموم مردم به نام گوش شناگران نیز شناخته می‌شود. این مقاله به بررسی دقیق علائم، علل و روش‌های درمان این بیماری می‌پردازد تا به شما در شناخت و پیشگیری از این مشکل کمک کند.
اوتیت گوش خارجی چیست؟
اوتیت خارجی (Otitis Externa) به التهاب یا عفونت پوست و بافت‌های مجرای شنوایی خارجی گفته می‌شود؛ یعنی مسیری که از لاله گوش به پرده گوش منتهی می‌شود. این عفونت معمولاً سطحی است اما در صورت عدم درمان می‌تواند گسترده‌تر شده و عوارض جدی‌تری ایجاد کند.
علائم اوتیت گوش خارجی
علائم این بیماری بسته به شدت عفونت و مدت زمان بروز آن می‌تواند خفیف یا شدید باشد. رایج‌ترین نشانه‌ها عبارتند از:
- درد گوش (به‌ویژه هنگام لمس یا کشیدن لاله گوش یا هنگام جویدن)
- خارش داخل گوش
- ترشح از گوش (شفاف، زرد یا چرکی)
- قرمزی و تورم مجرای گوش
- احساس پری یا گرفتگی در گوش
- کاهش شنوایی موقت
- بوی ناخوشایند از گوش
- در موارد پیشرفته: تب خفیف یا تورم غدد لنفاوی نزدیک گوش
علل اوتیت گوش خارجی
این بیماری معمولاً زمانی رخ می‌دهد که پوست داخل مجرای گوش آسیب ببیند یا شرایط مناسب برای رشد میکروب‌ها فراهم شود. عوامل اصلی ایجاد آن شامل:
- رطوبت زیاد: ماندن آب در گوش پس از شنا، دوش یا استحمام (علت رایج «گوش شناگران»)
- آسیب فیزیکی: استفاده از گوش‌پاک‌کن، خاراندن گوش با انگشت یا وسایل تیز
- عفونت باکتریایی یا قارچی: عمدتاً ناشی از باکتری‌هایی مثل Pseudomonas aeruginosa یا قارچ‌هایی مثل Aspergillus
- حساسیت‌های پوستی: واکنش به اسپری‌ها، شامپوها یا استفاده از سمعک و گوش‌گیر
- بیماریهای پوستی زمینه‌ای: اگزما، پسوریازیس یا درماتیت سبورئیک
- سیستم ایمنی ضعیف: در افراد دیابتی یا کسانی که دچار نقص ایمنی هستند
بیشتر بخوانید :
بهترین متخصص کاشت حلزون در تهران کیست ؟
بهترین دکتر کاشت حلزون در تهران کیست ؟
روش‌های تشخیص
تشخیص اوتیت خارجی توسط پزشک متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) معمولاً با معاینه فیزیکی و اتوسکوپی (بررسی داخل مجرای گوش با ابزار مخصوص) انجام می‌شود. در برخی موارد، نمونه‌برداری از ترشحات برای تعیین نوع عامل عفونت (باکتری یا قارچ) ضروری است.
روش‌های درمان اوتیت گوش خارجی
1. درمان دارویی
- قطره‌های آنتی‌بیوتیک: برای درمان عفونت باکتریایی
- قطره ضدقارچ: در صورت تشخیص عفونت قارچی
- قطره کورتیکواستروئید: برای کاهش التهاب و خارش
- مسکن‌ها: مثل استامینوفن یا ایبوپروفن برای کنترل درد
2. پاک‌سازی مجرای گوش
در صورت وجود ترشحات زیاد یا جرم، پزشک ممکن است با ابزارهای خاص مجرای گوش را پاک‌سازی کند تا داروها بهتر اثر کنند.
3. اقدامات حمایتی
- خشک نگه داشتن گوش
- پرهیز از ورود آب به گوش (مثلاً با استفاده از پنبه آغشته به وازلین هنگام حمام)
- عدم استفاده از گوش‌پاک‌کن یا خارش گوش
4. درمان‌های پیشرفته (در موارد شدید یا مزمن)
- آنتی‌بیوتیک خوراکی در صورت گسترش عفونت
- بررسی و درمان بیماریهای زمینه‌ای مثل دیابت
پیشگیری از اوتیت گوش خارجی
- خشک کردن کامل گوش بعد از شنا یا حمام
- پرهیز از فرو بردن اشیای خارجی به داخل گوش
- استفاده محدود از گوش‌گیر یا سمعک و ضدعفونی منظم آن‌ها
- اجتناب از شنا در آب‌های آلوده
- حفظ سلامت پوست گوش با عدم استفاده از مواد حساسیت‌زا
عوارض احتمالی در صورت عدم درمان
- گسترش عفونت به بافت‌های اطراف (سلولیت)
- اوتیت خارجی نکروزان (در بیماران دیابتی یا افراد با ضعف ایمنی)
- کم‌شنوایی موقت یا دائم در صورت تخریب مجرای گوش
- عود مکرر بیماری
نتیجه‌گیری
اوتیت گوش خارجی معمولاً بیماری خوش‌خیمی است که با درمان مناسب به سرعت بهبود می‌یابد. با این حال، بی‌توجهی به علائم یا خوددرمانی نادرست می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. در صورت مشاهده علائم اولیه، مراجعه به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی و رعایت نکات بهداشتی بهترین راه برای حفظ سلامت گوش‌هاست.
